คงต้องถึงเวลาหันมาดูแล ‘ตับ’ อวัยวะชิ้นใหญ่ที่สุดในร่างกายอย่างจริงจัง เมื่อข้อมูลล่าสุดจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุขชี้ชัดว่า ‘มะเร็งตับ’ ขึ้นแท่นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 1 ของคนไทยโดยเฉพาะในเพศชาย ซึ่งแต่ละปีจะมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ประมาณ 16,000 ราย (เป็นข้อมูลเดือนกันยายน 2564)
จากข้อมูลมะเร็งตับที่พบมากในประเทศไทยมี 2 ชนิด คือ มะเร็งของเซลล์ตับและมะเร็งท่อน้ำดีตับ ซึ่งสาเหตุของมะเร็งเซลล์ตับอาจเป็นผลมาจากการมีภาวะตับแข็ง การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี และพฤติกรรมของการดื่มสุราเป็นประจำ ส่วนสาเหตุของมะเร็งท่อน้ำดีอาจเกิดจากการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับจากการรับประทานปลาน้ำจืดดิบ รวมถึงการมีภาวะท่อน้ำดีอักเสบเรื้อรัง โดยนายแพทย์ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า “ปัจจุบันประเทศไทยมีผู้ป่วยมะเร็งทั้งหมดประมาณ 139,000 ราย จากข้อมูลทะเบียนมะเร็งประเทศไทยรายงานผู้ป่วยมะเร็งตับและท่อน้ำดีรายใหม่ 22,213 ราย ในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิตถึง 16,288 ราย” (ขอบคุณข้อมูลจาก : สำนักงานกองทุนการสร้างเสริมสุขภาพ)
ส่วนอาการของผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งตับแต่ละรายอาจมีอาการแสดงแตกต่างกัน ซึ่งอาการในระยะแรกส่วนใหญ่อาจจะไม่เห็นอย่างชัดเจน แต่สัญญาณอาการส่วนใหญ่ที่พบบ่อยและสังเกตเห็นได้ชัดก็คือ มีอาการแน่นท้อง ท้องอืดท้องเฟ้อเป็นประจำ อ่อนเพลีย น้ำหนักตัวลดลงเกินปกติ ปวดหรือเสียดชายโครงขวา อาจคลำพบก้อนในช่องท้อง ตัวเหลือง ตาเหลือง ท้องโตและอาจมีอาการบวมบริเวณขา
ส่วนวิธีการป้องกันที่แพทย์ส่วนใหญ่แนะนำ เช่น จะต้องปรับเปลี่ยนการดำเนินชีวิตและพฤติกรรมสุขภาพ เช่น ลดปริมาณการดื่มสุราให้น้อยลง หลีกเลี่ยงการนอนดึก รับประทานอาหารที่ถูกต้องตามหลักโภชนการและมีสารอาหารที่ช่วยบำรุงสุขภาพตับให้เพียงพอ นอกจากนี้ในต่างประเทศแพทย์ยังมีการแนะนำให้ใช้สมุนไพรบางชนิด เช่น สารสกัดจากรากต้นแดนดีเลี่ยน (Dandilion Root Extract) มาช่วยขจัดสารพิษที่สะสมในตับ รวมถึงสารสกัดจากน้ำส้มสายชูหมักจากแอปเปิ้ล (Apple Vinegar Powder) ที่ช่วยปรับสมดุลกรดด่างในทางเดินอาหาร ช่วยลดโอกาสในการติดเชื้อในลำไส้และตับ
ไม่เพียงเท่านั้นการรับประทานอาหารในแต่ละมื้อยังควรต้องหลีกเลี่ยงอาหารที่มีสารก่อมะเร็ง เช่น อาหารแปรรูป อาหารค้างคืน รวมถึงอาหารที่มีโอกาสปนเปื้อนเชื้อราหรือสารอะฟลาทอกซิน และที่สำคัญต้องควรต้องตรวจสุขภาพตับอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง เพราะอย่างที่กล่าวข้างต้นว่ามะเร็งตับในระยะแรกยังไม่แสดงอาการชัดเจน เพราะหากตรวจพบก็สามารถรักษาได้ทันท่วงที และลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งตับได้ สุดท้ายจะต้องสังเกตอาการเปลี่ยนแปลงของร่างกายตามอาการที่บอกไปข้างต้น หากพบอาการผิดปกติหรือสงสัยว่าจะเป็นโรคเกี่ยวกับตับให้รีบปรึกษาแพทย์ในทันที
ขอบคุณข้อมูลจาก :
1. สำนักงานกองทุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส)
2. สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข