การขับถ่ายถือเป็นอีกหนึ่งกระบวนการที่มีความสำคัญต่อร่างกายของเราทุกคน หากร่างกายของเรามีระบบการขับถ่ายที่ดีก็ยิ่งส่งผลที่ดีต่อสุขภาพของเรา แต่น้อยคนที่จะคอยสังเกตลักษณะ สี ของของอุจจาระที่ขับถ่ายออกมา นั้นคือสิ่งที่สามารถวัดหรือบ่งบอกสุขภาพของเราได้ในขณะนั้น
ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจถึงสาเหตุหลักที่ทำอุจจาระนั้นเปลี่ยนสีเกิดจากปัจจัยอะไรบ้าง ซึ่งปัจจัยหลักๆนั้นเกิดจากการที่เราบริโภคสิ่งต่างๆเข้าไป ไม่ว่าจะเป็น ยา ผลไม้ ผัก เครื่องดื่มหรืออาหารต่างๆ แต่ในบางครั้งสีอุจจาระอาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่รวมไปถึง ท้องเสีย โรคลำไส้ ริดสีดวงทวาร หรือเลือดออกในทางเดินอาหาร เป็นต้น
1. อุจจาระสีน้ำตาล : หากอุจจาระมีสีน้ำตาล บ่งบอกถึงสุขภาพดี แทบไม่จำเป็นต้องกังวลใด ๆ เพราะระบบย่อยอาหารไม่มีปัญหา เนื่องจากเกิดจากน้ำดีในตับที่ทำหน้าที่ย่อยไขมัน แรกเริ่มน้ำดีจะมีสีเหลืองเขียวแต่เมื่อไหลผ่านทางเดินอาหารจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมีขึ้น ทำให้อุจจาระออกมาเป็นสีน้ำตาล แต่ถ้าเป็นสีน้ำตาลแต่ดันเป็นก้อนเล็กๆ อาจจะหมายถึงโรคบางอย่างได้ เช่น ท้องผูก หรือร่างกายขาดน้ำก็ได้
2. อุจจาระสีเหลือง: อุจจาระสีเหลืองร่วมกับความมันและกลิ่นเหม็น เป็นสัญญาณบอกว่าร่างกายขาดน้ำดี หรืออาจเป็นโรคในช่องท้อง ที่เกิดจากการย่อยของอาหารที่ไม่ดีพอ กระบวนการดูดซึมอาหารของลำไส้ผิดปกติ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยให้เร็วที่สุด
3. อุจจาระมีสีแดง: หากมีอุจจาระสีแดงเป็นไปได้ว่าทั้งเกี่ยวและไม่เกี่ยวกับเลือด หากไม่ได้รับประทานอาหารที่มีสีแดง เช่นบีทรูทหรือแครนเบอร์รี่ แต่ถ้ามีเลือดปนออกมาอาจจะเกิดจากการเบ่งมากเกินไป จนทำให้เยื่อบุทวารฉีกขาดอาจมีอาการเจ็บแสบที่ทวารหนัก หรืออาจจะเกิดแผลในทวาร หรือกระเพราะอาหารอักเสบ ควรรีบปรึกษาแพทย์โดยด่วน
4. อุจจาระสีเขียว: หากรับประทานผักใบเขียวเป็นประจำอาจทำให้อุจจาระเป็นสีเขียว แต่หากมีอุจจาระเหลวร่วมด้วยอาจจะสันนิษฐานได้ว่าเป็นโรคท้องร่วง หรือทั้งนี้เกิดจากการทานยาบางชนิดก็เป็นได้
5. อุจจาระสีดำ: อาจเป็นสัญญาณเตือนว่ามีเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้น โดยเฉพาะหากมีสีดำเข้มเหมือนยางมะตอย ควรต้องรีบไปพบแพทย์ เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยระบบทางเดินอาหาร แต่ในบางครั้งสีดำของอุจจาระอาจเกิดจากการทานอาหารหรือยาบางชนิด เช่น รับประทานธาตุเหล็กหลังบริจาคเลือด ตับหรือเลือด ข้าวเหนียวดำหรือยาแก้ท้องเสียบางชนิด
จะเห็นได้ว่าการสังเกตสีของอุจจาระก็เป็นสิ่งสำคัญที่สามารถบ่งบอกสุขภาพสุขภาพของเราได้ในขณะนั้นหากมีความผิดปกติก็ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย เพื่อป้องกันการเกิดโรคร้ายต่างๆได้อย่างทันท่วงที
นอกจากการสังเกตสีของอุจจาระแล้ว การดูแลระบบขับถ่ายก็ถือเป็นสิ่งสำคัญ โดยการฝึกขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลาอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง , ดื่มน้ำวันละ 8 แก้วต่อวัน , ทานอาหารที่มีกากใย , ออกกำลังกายเป็นประจำและเสริมด้วยพรีไบโอติกและโพรไบโอติก เพียงแค่นี้ก็สามารถช่วยให้ระบบขับถ่ายอุจจาระได้ดีขึ้น
ขอบคุณข้อมูลจาก :
1. https://www.thaihealth.or.th/sook/info-body-detail.php?id=334
2. https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail