ในช่วงฤดูหนาว ปัญหาสุขภาพหรือโรคที่คนส่วนใหญ่ต้องเคยเป็นก็คงจะเป็นโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่นไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ภูมิแพ้ ปอดบวม แต่รู้หรือไม่โรคท้องร่วงหรือท้องเสียเฉียบพลันก็พบได้มากเช่นเดียวกับในฤดูร้อน โดยเฉพาะการเกิดจากเชื้อโรค ‘ไวรัสโรต้า’ (ROTA Virus)
เชื้อไวรัสชนิดนี้ที่ส่งผลให้เกิดโรคท้องเสียเฉียบพลันเป็นที่รู้จักในเมืองไทยมาหลายปี เมื่อสองสามปีที่ผ่านมาเคยมีข่าวการระบาดจนถึงขั้นเสียชีวิตโดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เป็นเด็ก และจากข้อมูลของกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุขที่มีการเก็บสถิติพบว่า นอกจากจะเกิดในเด็กเล็ก หรือเด็กในวัยเรียนแล้ว ปัจจุบันเริ่มพบมากในกลุ่มผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุมากขึ้น
สาเหตุที่มีการระบาดในช่วงฤดูหนาวก็คือ อากาศที่หนาวเย็นทำให้เชื้อไวรัสสามารถเติบโตได้รวดเร็ว และทนอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นาน ซึ่งเชื้อไวรัสชนิดนี้จะเริ่มระบาดตั้งแต่ช่วงฤดูฝนไปจนถึงฤดูหนาว โดยติดต่อได้จากการรับประทานอาหาร น้ำ และน้ำแข็งที่ปนเปื้อนเชื้อ สัมผัสกับคนสิ่งของ หรือพื้นผิวต่างๆ ที่มีการปนเปื้อน
เนื่องจากไวรัสโรต้า (ROTA Virus) เป็นไวรัสที่สามารถติดต่อกันได้ง่ายมาก และชอบแฝงตัวอยู่ตามสิ่งของ รอบตัว จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่พบการระบาดของโรคอุจจาระร่วงในผู้ป่วยอายุน้อย เช่น เด็กเล็ก หรือเด็กในวัยเรีนยน เพราะเด็กใช้มือหยิบจับสิ่งของต่างๆ โดยอาการมีไข้ต่ำๆ น้ำมูก ไอ อาเจียน และมีอาการทางเดินอาหารตามมา ปวดท้อง อุจจาระเป็นน้ำ ไม่มีมูก หรือเลือดปน แต่หากอาการไม่รุนแรงอาการดังกล่าวจะหายได้เองใน 2-3 วันหรือไม่เกิน 1 สัปดาห์ แต่ถ้ามีอาการรุนแรงอาจเกิดภาวะขาดน้ำช็อกและเสียชีวิตได้
ยิ่งในช่วงนี้บางโรงเรียนกำลังเตรียมความพร้อมเพื่อให้เด็กกลับเข้าไปนั่งเรียนโรงเรียนแทนการเรียนที่บ้านแล้ว ยิ่งต้องเฝ้าระวังให้มากขึ้น ดังนั้นเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เชื้อโรคนี้เข้าสู่ร่างกายเพื่อหลีกเลี่ยงอาการติดเชื้อ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญแนะนำก็คือ เลือกรับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ด้วยความร้อน และสะอาด ใช้ช้อนกลางในการรับประทานอาหารร่วมกัน เลือกดื่มน้ำสะอาด และต้องพยายามล้างมือให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่บ่อยๆ โดยเฉพาะก่อนและหลังรับประทานอาหาร นอกจากนี้ควรทำความสะอาดห้องน้ำให้บ่อยยิ่งขึ้น รวมทั้งทำความสะอาดสิ่งของต่างๆ เครื่องใช้ภายในบ้าน ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ หรือนำไปตากแดด และหากมีอาการท้องเสียเฉียบพลันรุนแรง หรือพบความผิดปกติของร่างกายมากขึ้นก็ควรรีบพบแพทย์ทันที
นอกจากนี้จากการศึกษาที่มีผลวิจัยยืนยันในต่างประเทศพบว่าการป้องกันและบรรเทาอาการโรคท้องเสียเฉียบพลันจากเชื้อไวรัสชนิดนี้ด้วยจุลินทรีย์ชนิดดีหรือโปรไบโอติกส์ (Probiotics) ที่เรียกว่า Saccharomyces Boulardii สามารถป้องกัน และรักษาโรคดังกล่าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากทำให้ระยะเวลาในการรักษาอาการท้องเสียเฉียบพลันสั้นลงอย่างเห็นได้ชัด ปลอดภัย และไม่มีอาการไม่พึงประสงค์ใดๆ
ขอบคุณข้อมูลจาก :
1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27283364/
2. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
3. สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย
4. โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์
5. โรงพยาบาลกรุงเทพ