เมื่อก้าวเข้าสู่เลข 4 หรือที่เรียกกันว่า ‘วัยทอง’ ผู้หญิงจะต้องพบกับความเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ แน่นอนว่าความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นนี้นับเป็นเรื่องที่น่ากังวลอยู่ไม่น้อย การเตรียมตัวให้พร้อมรับมือจึงเป็นเรื่องที่ควรใส่ใจและให้ความสำคัญ
วัยทอง (Menopause) คือ วัย 45-55 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของฮอร์โมน โดยเฉพาะในเพศหญิงเพราะเมื่อเข้าสู่ช่วงอายุดังกล่าวรังไข่จะหยุดทำงานและไม่มีการตกไข่ นั่นหมายความว่าจะไม่มีการสร้างฮอร์โมนเพศหญิงที่เรียกว่า เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนอีกต่อไป ทำให้ไม่มีประจำเดือนและเกิดอาการผิดปกติต่าง ๆ ทั้งทางร่างกายและสภาวะทางอารมณ์ รวมทั้งมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ตามมา
โดยการมีประจำเดือนเริ่มจากการที่ต่อมใต้สมองสร้างฮอร์โมนออกมากระตุ้นรังไข่ให้ผลิตไข่ออกมา เมื่อไข่สุกจะมีการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเทอโรนออกมากระตุ้นให้ผนังมดลูกก่อตัวหนาขึ้น เตรียมพร้อมสำหรับการฝังตัวในกรณีที่ไข่ได้รับการผสม แต่เมื่อไข่ไม่ได้รับการผสม ผนังมดลูกก็จะลอกหลุดออกมาเป็นรอบเดือน เมื่อหมดประจำเดือนก็เป็นการสิ้นสุดของภาวะเจริญพันธุ์
ภาวะหมดประจำเดือนจะเริ่มขึ้นเมื่ออายุประมาณ 40 ปีขึ้นไป แต่การหมดประจำเดือนของผู้หญิงแต่ละคนจะแตกต่างกันไป โดยภาวะหมดประจำเดือนเป็นผลมาจากการที่รังไข่หยุดทำงาน ไม่มีการตกไข่และไม่สร้างฮอร์โมนเพศอีกต่อไป
โดยเฉลี่ยแล้วผู้หญิงไทยจะเข้าสู่ภาวะหมดประจำเดือนอายุประมาณ 50 ปี แต่ความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนภายในร่างกายจะเริ่มตั้งแต่อายุ 30 ปี จะเป็นการเปลี่ยนแปลงไปอย่างช้าๆ จนถึงอายุประมาณ 40 ที่ระดับฮอร์โมนจะผันผวนอย่างชัดเจนมากขึ้น เป็นที่มาของอาการผิดปกติต่างๆ
ช่วงของการเปลี่ยนแปลงด้านฮอร์โมน (Menopause Transition) นี้ จะอยู่ประมาณ 4-5 ปี เป็นช่วงที่ผู้หญิงจะเริ่มมีอาการแปลกๆ รวมทั้งประจำเดือนมาไม่ปกติก่อนที่จะหยุดไปอย่างสิ้นเชิง ในทางการแพทย์ถ้าหากว่ารอบเดือนไม่มาติดต่อกันนาน 12 เดือน โดยที่ไม่อาจหาสาเหตุอื่นได้ ถือว่าหมดประจำเดือนแล้ว
สารสกัดจากรากและเหง้าของต้นแบล็คโคโฮส (Black Cohosh)
สำหรับผู้ที่ต้องเผชิญกับอาการร้อนวูบวาบ อารมณ์แปรปรวน นอนไม่หลับเหงื่อออกตอนกลางคืนของวัยทองจนทำให้ความสุขหายไปและกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน สารสกัดจากรากและเหง้าของแบล็คโคโฮสจะทำหน้าที่บรรเทาอาการของวัยทองได้เนื่องจากเป็นสมุนไพรที่ออกฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนและเพิ่มการหลั่งสารเซโรโทนินในสมองส่วนของการควบคุมอารมณ์และอุณหภูมิในร่างกาย จึงช่วยบรรเทาอาการที่เกิดจากภาวะหมดประจำเดือน ตอบโจทย์สำหรับผู้ที่มีอาการของวัยทองได้เป็นอย่างดี
สารสกัดจากจมูกถั่วเหลือง
ลักษณะทางกายภาพที่เปลี่ยนไปของวัยทอง นับเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่หลายคนเป็นกังวล ไม่ว่าจะเป็นผิวที่แก่กว่าวัย ความหย่อนคล้อยของทรวงอก รวมถึงผิวหนังบริเวณช่องคลอดบางลง ซึ่งตัวช่วยที่แก้ไขปัญหานี้ได้ คือ สารสกัดจากจมูกถั่วเหลือง เพราะในจมูกถั่วเหลืองจะมีสารชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า ‘ไอโซฟลาโวน’ ที่ทำหน้าที่เป็นฮอร์โมนเอสโตรเจนจากธรรมชาติในปริมาณสูง จึงช่วยกระตุ้นลักษณะของเพศหญิงให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ลดความหย่อนคล้อยของทรวงอก เติมความสดใสเปล่งปลั่งให้ผิวหนัง และยังช่วยแก้ปัญหาช่องคลอดแห้งและบาง นอกจากนี้ยังมีผลการวิจัยทางการแพทย์ระบุว่าผู้ที่ได้รับสารสกัดจากจมูกถั่วเหลืองจะมีอัตราการสลายตัวของมวลกระดูกน้อยกว่า นั่นหมายความว่าสารสกัดจากจมูกถั่วเรื่องยังช่วยป้องกันการเกิดโรคกระดูกพรุนในวัยทองได้อีกด้วย
น้ำมันดอกอีฟนิ่งพริมโรส
อีกหนึ่งปัญหากวนใจของผู้หญิงวัยทอง คือ การมีผิวหนังที่แห้งและบางลงทั้งผิวหนังทั่วร่างกายและผิวหนังบริเวณช่องคลอด ผิวหนังที่แห้งนี้จะบอบบางไม่แข็งแรงเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดการแพ้และเป็นผื่นคันได้ง่าย ซึ่งในน้ำมันดอกอีฟนิ่งพริมโรสที่ประกอบด้วยกรดไขมันจำเป็นจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้เซลล์ผิวหนัง ทั้งผิวกายและบริเวณช่องคลอด อีกทั้งยังเป็นองค์ประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์ผิว ทำให้ผิวกลับมาแข็งแรงไม่แพ้หรือเป็นผื่นได้ง่ายอีกด้วย
วิตามินรวมสำหรับผู้หญิงโดยเฉพาะ
วิตามินเป็นสารอาหารสำคัญสำหรับทุกเพศทุกวัยในการเสริมสร้างความแข็งแรงให้ร่างกาย ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน ป้องกันการเกิดโรคต่าง ๆ ปัจจุบันมีการรวมเอา วิตามินจำเป็นสำหรับผู้หญิงวัยทองเข้าไว้ด้วยกัน โดยมีส่วนประกอบของสารอาหารที่ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนเพศหญิง ช่วยบำรุงระบบประสาทและสมอง และเสริมความแข็งแรงให้กระดูก บำรุงดวงตา รวมถึงวิตามินและสารอาหารที่ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ชะลอความเสื่อมชราของร่างกาย
กรดอะมิโน
เป็นหน่วยเล็กๆ ของโปรตีนที่ช่วยเสริมสร้างโกรทฮอร์โมนซึ่งมีส่วนช่วยในการนอนหลับ เพราะเมื่ออายุเพิ่มความสามารถในการผลิตโกรทฮอร์โมนของร่างกายจะลดน้อยลง โดยลดลงถึง 14% ในทุก ๆ 10 ปี ทำให้นอนหลับไม่สนิทหรือตื่นกลางดึกแล้วไม่สามารถหลัต่อได้ ดังนั้นการเติมกรดอะมิโนให้ร่างกายจึงช่วยให้การนอนหลับมีคุณภาพยิ่งขึ้นและเกิดการซ่อมแซมส่วน ๆ ของของร่างกายในขณะนอนหลับได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วิตามินอี (Vitamin E)
75%ของผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน จะมีอาการร้อนวูบวาบ (Hot flashes) เนื่องจากสาเหตุเกิดจากปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายลดลง ดังนั้นการรับประทานวิตามินอี ปริมาณ400 IU ต่อเนื่องอย่างน้อย 4 สัปดาห์เป็นต้นไป สามารถบรรเทาอาการร้อนวูบวาบได้
1. https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/menopause
2. https://www.bumrungrad.com/th/conditions/menopause
3. https://www.chularat3.com/knowledge_detail.php?lang=th&id=499
4. https://www.bangkokhospital-chiangmai.com/สาระสุขภาพและกิจกรรม/growth-hormone-สำคัญอย่างไร
5. Ziaei, S., Kazemnejad, A., & Zareai, M. (2007). The effect of vitamin E on hot flashes in menopausal women. Gynecologic and obstetric investigation, 64(4), 204-207.