กระบวนการเจริญเติบโตของร่างกายเรานั้นล้วนอาศัยการทำงานของฮอร์โมนหลายชนิด ซึ่งมีความสำคัญอย่างมากต่อระบบต่างๆ ในร่างกาย ซึ่งหนึ่งในฮอร์โมนที่สำคัญ ได้แก่ โกรทฮอร์โมน Growth hormone (GH) ที่ถูกผลิตจากต่อมใต้สมองและยังเป็นจุดเริ่มต้นของหลายกระบวนการที่สำคัญอีกด้วย
โกรทฮอร์โมน หรือ ฮอร์โมนจีเอช (Growth Hormone : GH) คือ ฮอร์โมนหลักที่ผลิตจากต่อมใต้สมอง (Pituitary Gland) ซึ่งถูกสร้างขึ้นจากหน่วยย่อยของโปรตีนหรือกรดอะมิโนหลายชนิด โดยการทำงานของโกรทฮอร์โมนนั้น เมื่อหลั่งออกมาแล้วจะถูกส่งไปยังตับและเปลี่ยนเป็นสารชนิดหนึ่งที่คล้ายกับอินซูลิน (Insulin-like growth factor-1 หรือ IGF-1) หรือโซมาโตเมดิน(Somatomedin) เพื่อนำไปใช้เสริมสร้างเนื้อเยื่อในร่างกาย รวมถึงทำหน้าที่ ดังต่อไปนี้
เนื่องจาก โกรทฮอร์โมน อุดมไปด้วยโปรตีนที่มีกรดอะมิโนอยู่มากถึง 191 โมเลกุล โดยในแต่ละช่วงวัยจะมีการหลั่งฮอร์โมนที่ไม่เท่ากัน ซึ่งจะหลั่งออกมามากเป็นพิเศษในช่วงวัยเจริญเติบโตและเริ่มน้อยลงเมื่อเข้าสู่วัยทอง นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นที่ส่งผลกระทบให้เกิดการหลั่งโกรทฮอร์โมนได้น้อยลงด้วย เช่น การรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์ การนอนหลับ การออกกำลังกาย น้ำหนัก และความเครียด เป็นต้น การที่ร่างกายสุขภาพดีและมีการหลั่งโกรทฮอร์โมนได้อย่างเพียงพอจึงมีประโยชน์ต่อร่างกายในหลายๆ ด้าน ดังนี้
1. ประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตของเด็ก
โกรทฮอร์โมนมีประโยชน์ต่อการควบคุมการเจริญเติบโตและการทำงานของอวัยวะทุกส่วน การสร้างเซลล์ใหม่ การทำงานของระบบสมอง และการทำงานของเอนไซม์ โดยเฉพาะในเด็กวัยเจริญเติบโตหรือวัยเจริญพันธุ์ โดยโกรทฮอร์โมนจะการกระตุ้นให้ตับหลั่ง IGF- I (Insulin-like Growth factor-I) ซึ่ง IGF-I เพื่อกระตุ้นให้เซลล์ของกระดูกอ่อน (cartilage cell or chondrocyte) เกิดการแบ่งตัว รวมถึงกระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อที่ปลายกระดูกอ่อน (Epiphyseal Plate) ด้วยการกระตุ้นการขนถ่ายกรดอะมิโนไปยังกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่ออื่นๆ ทำให้มีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนเซลล์ (Hyperplasia) และขยายขนาด (Hypertrophy) เพิ่มขึ้น จึงช่วยเด็กเจริญเติบโตได้ดีและมีโอกาสที่ส่วนสูงเพิ่มขึ้น
2. ประโยชน์ต่อการนอนหลับที่มีคุณภาพ
โกรทฮอร์โมนมีส่วนช่วยทำให้หลับสนิท ผู้ใหญ่หรือคนสูงอายุที่มีปัญหาเกี่ยวกับการนอนไม่หลับหรือหลับไม่สนิทร่างกายจะผลิตโกรทฮอร์โมนได้น้อยลง สังเกตได้ว่าคนที่มีปัญหาตื่นตอนกลางดึกแล้วไม่สามารถหลับต่อได้ เมื่อมีการเสริมโกรทฮอร์โมนจะทำให้กระบวนการหลับดีมากขึ้น
สำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหานอนหลับยาก อ่านต่อได้ที่ : ผู้สูงอายุ นอนหลับยาก ควรทำอย่างไร
3. ประโยชน์ต่อการชะลอวัยในผู้สูงอายุ
เมื่อเข้าสู่วัยทองหรือวัยสูงอายุจะส่งผลให้ระดับของโกรทฮอร์โมนจะลดต่ำลง โดยในทุกๆ 10 ปี จะลดลงประมาณ 14% จึงส่งผลให้สมรรถภาพของร่างกายและประสิทธิภาพในการเคลื่อนไหวลดลง ไม่ว่าจะเป็น ภาวะร่างกายอ่อนแรง ไขมันสะสมในร่างกายมากขึ้น อารมณ์แปรปรวน นอนไม่หลับ หรือเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ เป็นต้น การเพิ่มโกรทฮอร์โมนจึงจัดเป็นการชะลอวัยและช่วยให้ร่างกายเสื่อมสภาพช้าลงกว่าคนในวัยเดียวกัน
4. ประโยชน์ต่อสมรรถภาพทางเพศ
โกรทฮอร์โมนมีประโยชน์ในการช่วยในการขยายตัวของหลอดเลือดและกระตุ้นให้การผลิตไนตริกออกไซด์จากหลอดเลือดเพิ่มขึ้น จึงช่วยให้การไหลเวียนเลือดไปยังอวัยวะเพศและช่วยให้การแข็งตัวดีขึ้นในผู้ชาย อีกทั้งยังช่วยให้สารคัดหลั่งทำงานได้เป็นปกติ จึงช่วยลดปัญหาที่เกิดขณะมีเพศสัมพันธ์เมื่ออายุเพิ่มขึ้น
5. ประโยชน์ที่มีต่อกระบวนการเผาผลาญอาหาร
ระบบเผาผลาญอาหารในร่างกายเป็นกระบวนการที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของโปรตีน ไขมัน และคาร์โบไฮเดรตในร่างกาย โดยโกรทฮอร์โมนจะเป็นตัวกระตุ้นการสังเคราะห์โปรตีน ลดปฏิกิริยาเผาผลาญโปรตีนให้สามารถนำกรดอะมิโนมาใช้เพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นการเพิ่มการเผาผลาญโปรตีนและไขมัน รวมถึงช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติอีกด้วย
การผลิตโกรทฮอร์โมน (Growth Hormone : GH) จะเกิดขึ้นเมื่อร่างกายได้รับกรดอะมิโนที่เป็นสารตั้งต้น ได้แก่ อาร์จินีน (Arginine) ออร์นิทีน (Ornithine) กลูตามีน (Glutamine) และไลซีน (Lysine) โดยการศึกษาพบว่า การรับประทานอาร์จินีนร่วมกับไลซีนอย่างละ 1,200 มิลลิกรัม อาจช่วยเพิ่มระดับโกรทฮอร์โมนขึ้นมากกว่า 4 เท่า เมื่อเทียบกับการรับประทานเพียงชนิดเดียวหรือเมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้รับประทาน
นอกจากนี้ยังมีการศึกษาเกี่ยวกับการรับประทานอาร์จินีนร่วมกับออร์นิทีน ในปริมาณ 2,000 มิลลิกรัม และ1,000 มิลลิกรัม ตามลำดับ พบว่าร่างกายมีความแข็งแรงมากขึ้นเมื่อวัดจากค่าความแข็งแรงและปริมาณกล้ามเนื้อ แต่มีของเสียที่กำจัดออกจากร่างกายทางปัสสาวะน้อยกว่าเมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้รับประทานกรดอะมิโนทั้ง 2 ชนิดนี้ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ร่างกายได้ประโยชน์และไม่มีของเสียตกค้างจากกรดอะมิโนที่รับประทานเข้าไป
ดังนั้น เพื่อสุขภาพที่ดีจึงควรนอนหลับอย่างมีคุณภาพ ออกกำลังกายและรับประทานอาหารที่เหมาะสมกับแต่ละช่วงวัย จะช่วยให้การผลิตโกรทฮอร์โมนเป็นปกติและยังมีส่วนช่วยชะลอวัยให้ดูแก่ช้าลง อีกทั้งยังเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้วัยเด็กเจริญเติบโตได้อย่างสมวัยและมีโอกาสสูงเพิ่มขึ้นอีกด้วย
https://www.dcat.in.th/sports-blog/how-to-increase-ghs22022021-0211
http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/biomolecule/chapter4_2.html
Isidori A, Lo Monaco A, Cappa M. A study of growth hormone release in man after oral administration of amino acids. Curr Med Res Opinion. 1981;7:475.
http://www.bio-corp.com/studies/growthc.html (1 of 7)7/18/2008