ปัจจุบันหลายคนหันมาสนใจสุขภาพ และออกกำลังกายกันมากขึ้น เพื่อหวังที่จะเปลี่ยนแปลงรูปร่างตัวเอง แต่สงสัยหรือไม่ว่าทำไมผลลัพธ์ที่ออกมาไม่เป็นไปอย่างที่ตั้งใจ ทั้งที่ออกกำลังกายอย่างหนัก ควบคุมอาหาร แต่น้ำหนักไม่ลดสักที… เป็นเพราะอะไร?
นั่นอาจเป็นเพราะระบบเผาผลาญกำลังทำงานผิดปกติ หรือที่เรียกว่า ‘ระบบเผาผลาญพัง’ โดยปกติระบบการเผาผลาญจะทำงานอยู่ตลอดเวลา แม้ขณะกำลังหลับ แต่รู้หรือไม่ระบบเผาผลาญจะค่อยๆ ทำงานลดลงเมื่ออายุมากขึ้น รวมถึงคนที่ไม่ค่อยได้ออกกำลังกายจะยิ่งทำให้การเผาผลาญ และมวลกล้ามเนื้อลดลงตามไปด้วย นอกจากนี้การเลือกวิธีลดน้ำหนักผิดๆ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ระบบเผาผลาญทำงานผิดปกติได้เช่นกัน แต่ถึงอย่างไรอัตราการเผาผลาญพื้นฐานของแต่ละคนจะแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับพฤติกรรม และกิจกรรมที่ทำของแต่ละคน ดังนั้นระบบเผาผลาญจึงเป็นส่วนสำคัญในการดูแลรูปร่างและควบคุมน้ำหนัก
ระบบเผาผลาญ (Metabolism system) คือปฏิกิริยาเคมีของร่างกาย เป็นกระบวนการนำเอาสารอาหารที่คนเรากินเข้าไปเปลี่ยนให้เป็นพลังงานเพื่อเอาไปใช้ในกระบวนการต่างๆ ในร่างกาย เช่น การหายใจ การทำงานของอวัยวะต่างๆ ภายใน การสร้างกล้ามเนื้อและกระดูก เป็นต้น
ระบบเผาผลาญพัง (Metabolic Damage) คือ สภาวะที่ร่างกายไม่สามารถเผาผลาญสารอาหารที่กินเข้าไปและนำเอาพลังงานใช้ได้น้อยกว่าปกติ ทำให้พลังงานเหล่านั้นถูกเก็บสะสมเอาไว้ในรูปแบบของไขมันตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น หน้าท้อง กล้ามเนื้อและรอบๆ อวัยวะภายใจของร่างกาย จึงทำให้เพิ่มโอกาสเป็นโรคอ้วนและมีปริมาณไขมันที่มากเกินเกณฑ์มาตรฐาน
1. อายุที่มากขึ้น
เป็นธรรมชาติที่ระบบต่างๆ ในร่างกาย ร่วมไปถึงระบบเผาผลาญจะเสื่อมสภาพลงเช่นกันเมื่ออายุมากขึ้น
2. ความเครียด
ความเครียดจะทำให้ต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ ส่งผลต่อระบบเผาผลาญ และยังทำให้หิวได้ง่ายมากขึ้น อยากกินจุกจิกตลอดเวลา
3. พฤติกรรมการอดอาหาร หรือควบคุมอาหารแบบผิดวิธี
ซึ่งเป็นการทำให้ร่างกายขาดสารอาหารและร่างกายจะปรับระบบการเผาผลาญให้น้อยลง เพื่อเก็บไขมันและพลังงานเอาไว้
4. สารเคมีและอาหารที่ตกค้างในร่างกาย
เช่น สารเคมีจากยาฆ่าแมลงที่ตกค้างในผักและผลไม้ เมื่อรับประทานเข้าไปจะรบกวนระบบการเผาผลาญของร่างกาย ทำให้ระบบเผาผลาญทำงานได้น้อยลง
https://web.facebook.com/SiriyaPharma/photos/a.1875942176058010/2638366876482199/?type=3&source=57&_rdc=1&_rdr
https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/ระบบเผาผลาญเสื่อม-ลดเท่/#:~:text=สาเหตุของระบบเผาผลาญ,ผลาญพื้นฐานต่ำลงได้
https://www.fitterminal.com/ระบบเผาผลาญพัง-วิธีแก้/
https://attwisut.com/ระบบเผาผลาญพัง-สังเกตไม/
https://www.bangkokhospital.com/content/5-things-to-do-if-you-want-to-increase-your-metabolism
https://www.vlearn.world/knowledge/view/416/health-and-fitness-Physical-health-Metabolism-Damage#:~:text=สิ่งที่ทำให้ระบบเผา,ผลต่อระบบเผาผลาญ
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15507147/
https://www.bangkokhospital.com/content/5-things-to-do-if-you-want-to-increase-your-metabolism